Jan
Maksymilian Kasprowicz – Scena orientalna
Olej na płótnie.
Praca oprawiona w złotą ramę.
Wymiary: 66 x 82 cm, 79 x 95 cm
(z ramą)
Sygnatura: p.d. 'J.M. Kasprowicz'
Jan
Maksymilian Kasprowicz
(12 października 1906, Swarzędz – 1 grudnia 1986, Gdynia) był
polskim malarzem, grafikiem i profesorem sztuki. Uczeń Wacława
Szczeblewskiego w Pomorskiej Szkole Sztuk Pięknych w Grudziądzu,
studiował na Wydziale Malarstwa i Witrażownictwa w Państwowej
Wyższej Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu. Kasprowicz związany
był z Gdynią, gdzie od 1935 roku mieszkał i aktywnie działał w
środowisku artystycznym. W 1937 został członkiem Związku
Zawodowego Polskich Artystów Plastyków (ZZPAP) w Gdyni, a także
Confédération Internationale des Artistes w Brukseli. W latach
1952–1977 pełnił funkcję profesora w Państwowej Wyższej Szkole
Sztuk Plastycznych w Gdańsku, gdzie był także prodziekanem i
dziekanem Wydziału Malarstwa.
Twórczość Kasprowicza obejmowała
malarstwo sztalugowe, ścienne, grafikę i rysunek, z tematyką
obejmującą akty, pejzaże miejskie oraz widoki wybrzeża. Jego
prace wystawiane były w kraju i za granicą, a on sam otrzymał
liczne odznaczenia, w tym Złoty Krzyż Zasługi i Medal 40-lecia
Polski Ludowej. Zmarł w Gdyni, gdzie został pochowany na Cmentarzu
Witomińskim.
Obraz przedstawia scenę z życia orientu, w
której dwaj mężczyźni, ubrani w bogato zdobione stroje,
dyskutują, stojąc przed dwiema półnagimi kobietami. Jest to
typowa scena w stylu orientalizmu, kierunku sztuki XIX i początku XX
wieku, który fascynował się kulturą Bliskiego Wschodu, Afryki
Północnej i Azji.
Obraz można interpretować jako scenę z
haremu lub targu niewolników, co było częstym motywem w sztuce
orientalizmu. Mężczyźni mogą reprezentować handlarzy lub kupców,
a kobiety – oferowane do sprzedaży lub prezentowane jako element
ich własności. Tego rodzaju przedstawienia były popularne w
europejskiej sztuce XIX wieku, gdzie kultura orientalna była
idealizowana i romantyzowana, ale jednocześnie traktowana z
wyższością i często stereotypowo.
Sposób, w jaki artysta
przedstawił kobiety – jako obiekty erotyczne, pasywne, obserwujące
mężczyzn – jest typowy dla sztuki orientalizmu, gdzie kobiety z
Dalekiego Wschodu były często przedstawiane jako egzotyczne i
tajemnicze, a jednocześnie podporządkowane.
Kasprowicz był
znany ze swoich prac inspirowanych orientem, co wpisuje się w jego
twórczość i zainteresowania tematyką orientalną, szczególnie w
kontekście realistycznego przedstawiania scen życia codziennego z
egzotycznych krajów.
Kompozycja, użycie światła oraz
detale odzieży i biżuterii podkreślają mistrzostwo techniczne
artysty, a jednocześnie odzwierciedlają jego fascynację kulturą
orientu.
