NIEMCEWICZ Julian Ursyn (1758-1841)
ŚPIEWY HISTORYCZNE
z życiorysem autora i objaśnieniami
Wiktora Czermaka
z 35 rycinami Stanisława Dębickiego
Dzieło z kanonu polskiej literatury patriotycznej XIX w.
Cykl pieśni historyczno-patriotycznych autorstwa J.U. Niemcewicza wydany w 1816 roku, tworzący wyidealizowaną wizję przeszłości Polski.
Dzieło swe Niemcewicz pisał w latach 1808 – 1810 na zamówienie Towarzystwa Przyjaciół Nauk, którego sam został prezesem w 1827 roku.
Dzieło składa się z 32 utworów poświęconych ważniejszym postaciom historycznym (głównie władcom) oraz istotnym wydarzeniom z historii Polski. Tytuły poszczególnych pieśni (rozdziałów) to m.in.: Bogurodzica (w przekazie krakowskim, 13 – zwrotkowym, inaugurującym cykl), Bolesław Chrobry, Zawisza Czarny, Pogrzeb księcia Józefa Poniatowskiego (pieśń zamykająca całość). Jak widać, Niemcewicz skomponował dzieło tak, aby dawało syntezujący obraz dziejów „państwa Polan”.
Śpiewy napisane są precyzyjnym, jednoznacznym językiem. Realizują postulat klasycystycznego dydaktyzmu uwidaczniającego się w podtrzymaniu świadomości narodowej poprzez aktualizację wiedzy o przeszłości Polski, przy czym owo przypominanie opierało się na kształtowaniu obrazu uproszczonego, dzięki czemu łatwiej zapadał w pamięć a jego popularyzacja stawała się szersza. Dlatego też konstrukcja pieśni ma charakter nieskomplikowany (oczywiście nie licząc Bogurodzicy stanowiącej swoistą inwokację), widać dążenie do prostoty znamienne dla oświeceniowego klasycyzmu.
Z ilustracyami według rysunków Juliana Kossaka i Henryka Pillatego i muzyką F. Lessla, Beydale, F. Kochanowskiej, K. Kurpińskiego, L. Potockiej, S. Parisa, Szymanowskiej, W. Rzewuskiego, T. Skibickiego, Hr. Zamojskiej, Deszczyńskiego, K. Narbutownej, Hr. Chodkiewiczowej, KS. Wurtembergskiej.
Nakładem Macierzy Polskiej, Lwów 1895, str. LXI, 204, format 13,5x20,5cm
TWARDA OPRAWA WYDAWNICZA Z EPOKI
Stan DB/ zabrudzenia, otarcia okładki
