Litografia na papierze
Wymiary w św. p-p: 27 x 21 cm, 39 x 33 cm (z ramą)
Sygnowana na płycie p.g.: 'Picasso'
Litografia powstała w ramach przygotowań do paryskiego wieczoru
upamiętniającego dziesiątą rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego w
Auschwitz. Praca Picassa towarzyszyła koncertom i prelekcjom, które
odbyły się na lewym brzegu Sekwany 23 stycznia 1955. Litografia była
jednak czymś więcej niż efemerycznym, okolicznościowym drukiem. Jeszcze w
styczniu była reprodukowana w międzynarodowej prasie; w Polsce
przedrukowała ja "Trybuna Ludu".; Prawie wszystkie grafiki Picassa z lat
pięćdziesiątych powstały w Studio Mourlot. Artysta rozpoczął współpracę
z właścicielem, Fernandem Mourlot, w 1945 roku, zachęcony pozytywnymi
opiniami Henriego Matisse`a i Georges`a Braque`a. Początkowo doskonalił
swój warsztat pod skrzydłami wydawcy, po czym, od końca lat
czterdziestych, zlecał mu już tylko projekty do realizacji. Studio
Mourlot cieszyło się w Paryżu wielką renomą i, już od lat trzydziestych
skupiało szereg ważnych artystów, m.in.: Miro, Chagalla, Braque`a,
Giacomettiego i Dubuffeta.;
"Głowa więźnia" jest dziełem wyjątkowym na
tle innych prac wychodzących ze studia, a także na tle dzieł Picassa z
tego okresu. Rozpatrywać ją można przede wszystkim na tle antywojennych
obrazów, które artysta tworzył od lat czterdziestych. Picasso znany był
ze swoich bezkompromisowych poglądów politycznych i zaangażowania w
kongresy pokoju i ruch komunistyczny. Jedna z najbardziej znanych
anegdot o malarzu dotyczy rozmowy, która Picasso miał odbyć w swoim
studio z niemieckim oficerem podczas okupacji. Żołnierz oglądając szkice
dokumentujące powstawanie "Guernici" z 1937 miał zapytać: "Pan to
zrobił?". Odpowiedź Picassa brzmiała: "Wy to zrobiliście".;
Oskarżycielskiego tonu brak jednak w większości antywojennych prac
Picassa. "Głowa więźnia" jest tego dobrym przykładem. Artysta nie
wskazuje winowajców, ale skupia się na ukazaniu ofiary. Unika przesadnej
ekspresji i hiperbolizacji.; Picasso widział obóz w Oświęcimiu podczas
swojej podróży na Polski w 1948 roku. Artysta, zaproszony na Kongres
Intelektualistów w Obronie Pokoju, który odbył się we Wrocławiu, po
zakończeniu oficjalnych wystąpień udał się w krótką podróż. Odwiedził
m.in. Warszawę i Kraków. Ostatnim punktem wizyty było Auschwitz.
Towarzyszący hiszpańskiemu artyście Pierre Daix odnotował, że Picasso
był w Oświęcimiu bardzo poruszony i płakał. Równocześnie, w sztuce
artysty trudno odnaleźć dzieła stanowiące rozliczenie z Holocaustem.
"Głowa więźnia" jest unikatowym przykładem tej tematyki w twórczości
Picassa.
Pablo Picasso (1881-1973) - hiszpański malarz, rzeźbiarz, grafik oraz ceramik, uznawany
za jednego z najwybitniejszych artystów XX wieku. On i Georges Braque są
twórcami nurtu malarstwa zwanego kubizmem. Od najmłodszych lat Pablo
ujawniał swój talent malarski i plastyczny. Najpierw kształcił się w
Hiszpanii, później w Paryżu (1901-1922), gdzie znaczny wpływ na jego
twórczość miało zetknięcie z postimpresjonistami (m.in. Henrim de
Toulouse-Lautrekiem, który miał duży wpływ na jego twórczość sprzed 1901
roku). Prace Picassa z lat 1901-1904 określa się jako okres błękitny.
Były to dzieła utrzymane w kolorycie melancholijnym, ukazujące tematykę i
postaci osób biednych (Życie, Stary gitarzysta, Dwie siostry,
Prasowaczka). Jego pracownia mieściła się przy ulicy La Boetie. Od 1904
mieszkał w Bateau-Lavoir przy ulicy Ravignan 13. Po tym okresie
twórczość Picassa weszła w okres różowy, między innymi sceny z życia
cyrkowców (Dziewczyna na kuli, Kuglarze, Toaleta, Rodzina arlekina). Od
1907 Picasso pod wpływem Paula Cézanne’a oraz sztuki iberyjskiej i
afrykańskiej rozpoczął twórcze eksperymenty z geometryzacją i
uproszczeniem formy, które dały początek kubizmowi (Panny z Awinionu,
Portret Gertrudy Stein). W dalszym okresie po współpracy z Georgesem
Brakiem skrystalizowały się zasady kubizmu analitycznego, hermetycznego i
syntetycznego. Za manifest kubizmu uważana była premiera utworu
scenicznego Parady do libretta Jean Cocteau, do którego muzykę napisał
Erik Satie, a scenografię zaprojektował Picasso. Wystawiony został w
1917 przez "Balety Rosyjskie" Siergieja Diagilewa. Następne lata
charakteryzowały ciągłe poszukiwania twórcze. Gdy wybuchła wojna domowa w
Hiszpanii, opowiedział się po stronie republikańskiej, a w 1937 na
zamówienie republikańskiego rządu Hiszpanii za 200 tys. peset namalował
słynną Guernicę, obraz wystawiony w Pawilonie Hiszpanii na Wystawie
Światowej w Paryżu. Okres II wojny światowej spędził w Paryżu, w 1944
wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej, a po wojnie zaangażował
się po stronie ruchów lewicowych i pokojowych. W 1946 wyjechał na
Lazurowe Wybrzeże. W 1948 zamieszkał w Vallauris. W 1948 Picasso
przyjechał do Polski, wziął udział w Światowym Kongresie
Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, a także odwiedził
Warszawę, gdzie podarował Muzeum Narodowemu swoją kolekcję ceramiki,
rysunków i barwnych druków. Sygnatariusz apelu sztokholmskiego w 1950
roku. W 1950 roku otrzymał Międzynarodową Leninowską Nagrodę Pokoju
(zwaną wówczas Nagrodą Stalinowską)[3]. W latach 40. malował obrazy
antywojenne (Masakra w Korei, Wojna, Pokój). Okres twórczości powojennej
Picassa jest bardzo bogaty, różnorodny i nie poddający się
klasyfikacji. (źródło: Desa Unicum)
Literatura -
por. Picasso w zbiorach polskich, katalog wystawy w Muzeum Narodowym w
Warszawie, Dorota Folga-Januszewska, Warszawa 1995, s. 43 (il.), poz.
kat. 57; - por. Picasso w Polsce, red. Mieczysław Bibrowski, Kraków
1979, s. nlb. (il.), nr kat. 35; - por. Mieczysław Bibrowski, Towarzysz
Picasso w Polsce, "Polityka" 1966, nr 4, s. 6 (il., jako akwaforta); -
por. "Trybuna Ludu", 28 I 1955 (il.)
Nesen skatītās
Piesakies, lai redzētu lotu sarakstu
Iecienītākie
Piesakies, lai redzētu lotu sarakstu