Malpica C.- Panorama dell'Universo vol. V Polonia [rzadkość, Estreicher nie notuje, 54 il., 1854r.]

Cesare Malpica, Panorama dell'Universo Storia e descrizione di tutti i popoli delle loro religioni de' loro usi de'loro costumi delle loro arti della loro industria, c. compilazione di Cesare Malpica con figure litografiche. Volume quinto. [POLONIA].
Neapol [Napoli], 1854. Wyd.: Dallo Stabilimento Tipografico-Litografico dell' Ateneo Vico S.a M.a Vertecoeli, n.9.
Oprawa półskórek ze złoceniami, po włosku, str. [4], 426,[1], 54 lit. (w tym 12 ręcz. kol.), format 26,4 x 18 cm.
Stan: oprawa lekko wytarta (niebieska okleina z lekko wypukłym kwiatowym motywem) i z pojedynczymi przebarwieniami, kilka kart (1 blok) luzem, typowe rdzawe plamki, o stosunkowo niskim natężeniu. Pozostawimy nasze adnotacje ołówkiem - z oznaczeniem tablic w spisie treści.

Książka jest prawdopodobnie piracką (brak odniesienia do autora na stronie tytułowej, ale może za zgodą wydawnictwa, skoro tytuł jest tłumaczeniem serii francuskiej?) edycją bardzo popularnej książki Karola Forstera „Pologne” wydanej w 1840 roku w ramach serii „L'Univers pittoresque...” (wydawanej w latach 1835-63, obejmującej 67 tomów opisujących cały świat, m.in. Polskę).
Cesare Malpica wydał 7 części (czasem w dwóch tomach) w ramach swojej serii „Panorama dell'Univers...”: 1. Niemcy w 1841, 2. Chiny w 1844, 3. Turcja w 1846, 4. Włochy i Sycylia w 1852, 5. Polska w 1854, 6. Brazylia w 1855, 7. Rosja i Krym w 1856.

W tu opisywanej książce znajdują się rozdziały i tablice numerowane identycznie jak w książce Forstera, zaś ilustracje są litograficznymi (chyba bardziej dekoracyjnymi) reprodukcjami stalorytowych pierwowzorów. Część grafik z sygnaturami autorów (litografów - lith. i rysowników - dis.), innych niż pierwowzorów. Opracowanie graficzne m.in. : G. Riccio lith./dis. /lub samo nazwisko, L.Dolfino dis.
Nasz antykwariat miał unikalną możliwość zetknięcia się z trzema wersjami wydawniczymi tej książki. Poniżej podam porównanie wszystkich znanych nam wariantów. Tu oferowany jest opisywany jako drugi egzemplarz.

Egzemplarz I : brak spisu tablic, na dole niektórych stron informacja, o numerze ilustracji, który powinien poprzedzać tę stronę (np. polonia vol. V. 1), tekst 1-416, indeksy str. 417-423, dodatkowo na końcu strona z zezwoleniem urzędu cenzorskiego (Consiglio Generale di Pubblica Instruzione z 6 marca 1852)? Numeracja tablic (z wyjątkiem "A" u Malpicy) - identyczna z Forsterem- tam też brak nr 51. 53 tablice, brak ilustracji o nr 22 , 26, 38 , 51
Tablice:
- Mapa Polski
A - Krakowiacy (kolor)
1. Wieliczka widok
2. Wieliczka kaplica
3. Nagrobek Łokietka
4. Wawel - dziedziniec
5. Kraków- Brama Floriańska
6. Kraków - ratusz
7. Wawel - katedra
8. Wawel - wnętrze katedry
9. Łazienki - Teatr na wodzie
10. Pomnik Kazimierza Wielkiego
11. Nagrobek Kazimierza Wielkiego
12. Rzeźba nagrobna Kazimierza Wielkiego
13. Kraków - panorama
14. Zator
15. Nagrobek W. Jagiellończyka
16. Malbork
17. Zygmunt I (kolor)
18. Ostróg
19. Walezy (kolor) [brak w tu oferowanej II wersji wydawniczej]
20. Batory (kolor) [brak w tu oferowanej II wersji wydawniczej]
21. Zygmunt III Waza (kolor)
22. [Kolumna Zygmunta w egz.I brak]
23. Medal z okazji bitwy pod Smoleńskiem
24. Zamoyski (kolor)
25. Chodkiewicz (kolor)
26. [Władysław IV - kolor, w egz. I brak]
27. Cecylia na koniu (kolor)
28. Częstochowa
29. Relief-bitwa
30. Relief- szarża husarii
31. Sobieski (kolor)
32. Plan bitwy wiedeńskiej
33. Pomnik Sobieskiego w Łazienkach
34. Sarkofag Sobieskiego
35. Wilanów - pałac
36. Wilanów - galeria
37. Gdańsk
38. [S.A. Poniatowski - kolor, w egz. I brak]
39. Łazienki - pałac
40. Pomnik Mieszka I i Bolesława Chrobrego
41. Kościuszko (kolor)
42. Kopiec Kościuszki
43. Alegoria rozbiorów
44. Kosynier (kolor)
45. Świątynia Sybilli w Puławach
46. Pomnik Kopernika
47. Książę Józef Poniatowski (kolor)
48. Pałac Namiestnikowski
49. Bank Polski
50. Kalisz
51. [brak tablicy o tym numerze u Forstera i Malpici]
52. Teatr Wielki
53. Festyn, skrzypki
54. Mazowszanie, Górale, Litwini, Krakowiacy
55. Samosierra

Egzemplarz II: grafiki nieuporządkowane (nie po kolei wedle swej numeracji), idą wedle dodatkowego indeksu (dodano spis grafik na str. 425-426, którego nie było w I egz.), 54 tablice, brak ilustracji oznaczonych nr 19 , 20 , 51, w miejsce 19 i 20 (Walezy i Batory) są 26 - Władysław IV (kolor) i 38 - S.A. Poniatowski (kolor), poza tym jest grafika o nr 22 - Kolumna Zygmunta. Zawartość ilustracji zgodna z indeksem, komplet.

Egzemplarz III: bez spisu ilustracji, ale kolejność jakby ten indeks był (jak w egz. II) i zezwolenia cenzorskiego, brak śladu usuwania tychże. Ilustracje umieszczone jak w tomie nr 2, ale dodano ilustracje 19 i 20 (Walezy i Batory w kolorze), błąd - w miejsce ilustracji 29 (bitwa pod Wiedniem, umieszczono 2x lustrację 30 - szarżę husarii), również brak ilustracji nr 51 (standard, jak w "Pologne" Forstera), 54 tabl.

W tomach brak ilustracji nr 51, za to jest ilustracja oznaczona literą A, brak śladów usunięcia ilustracji, więc zapewne tomy są kompletne.

Rzadkie! Estreicher nie notuje, bazy BN, KaRo, Nukat nie notują w polskich zbiorach bibliotecznych, odnotowywane są tylko pojedyncze grafiki z dzieła.