MARTYNOWSKI F. K. Na przełomie sztuki polskiej (autograf Autora) 1882)

Warszawa, nakładem księgarni Teodora Paprockiego i S-ki, s. 77, form. 20 x 20, oprawa miękka wydawnicza. Okładka przybrudzona, krawędzie poszarpane, małe ubytki na rogach. Na stronie przedtytułowej dedykacja autora z 1882 roku. 

Franciszek Ksawery Martynowski (1848–1896), dziennikarz, historyk i krytyk sztuki, teoretyk restauracji zabytków, starożytnik. Postulował stworzenie podręcznika historii sztuki w Polsce. Ze sztuk pięknych najwyższą wagę przykładał do rzemiosła artystycznego. Analizował i opisywał dawne organizacje cechowe, widząc w tych opisach środek do poprawy rzemiosła mu współczesnemu. W ocenie sztuki z terenów polskich dużą wagę w ocenie przykładał do cech narodowych. W malarstwie cenił twórczość z okresu włoskiego Trecenta i malarstwo Rafaela, dużo czasu poświęcił krakowskim rękopisom iluminowanym. W architekturze był propagatorem stylu wiślano-bałtyckiego jako odmiany słowiańsko-polskiej gotyku, który widział jako wzór do naśladowania we współczesnych budowlach (zwłaszcza sakralnych). Źle oceniał współczesną sobie architekturę jako poddaną obcym naleciałościom i przeładowaną ozdobami. Jako inspirację do powstania stylu narodowego wskazywał ludową architekturę drewnianą.