Maria Anto, DOM (OGRÓD JESIENIĄ), 1980

100,0 x 140,0cm - olej, płótno sygn. l.d.: Maria Anto [w odbiciu lustrzanym]

Na odwr. na g. listwie krosna czarną farbą: MARIA ANTO 1974 (ANIOŁY) „KONCERT“ [artystka prawdopodobnie wykorzystała krosno swojego wcześniejszego obrazu], dalej oznaczenia liczbowe i literowe, na l. listwie krosna adres: W-WA, [...], na płótnie i śr. listwie krosna pieczątka prywatnej kolekcji Janusza Jędrkowiaka.

 

Obraz reprodukowany:

– Maria Anto Vive le plein-air, red. Elżbieta Olszewska, Warszawa 2004, il. barwna (pt. Dom [Ogród jesienią]).

 

Na obrazie przedstawiona jest kameralna scena z domu artystki, której postać dostrzegamy w wiszącym na ścianie lustrze. Malarce towarzyszy najbliższa rodzina (m.in. córka Zuzanna) ukazana na tle jesiennego ogrodu.

 

Krytyk sztuki Andrzej Osęka, w 1998 roku, zwracał uwagę na autobiograficzny charakter malarstwa Marii Anto: Można tu znaleźć ją, samą artystkę, osoby z jej otoczenia – młode, stare, żyjące, nieżyjące. Jest brama jej domu; jej obrazy, czasem widziane od strony płótna; krajobrazy, w których przebywała i które malowała – jak zmieniały się z upływem lat. [...] Maria Anto wraca wciąż do chwil, wydarzeń i postaci z własnego życia – czyni to jednak nie wprost, nie poprzez znane motywy ikonograficzne dzieciństwa, dojrzewania, sentymentów domu rodzinnego. Artystka stwarza nowe motywy i jest w tym niezwykle swobodna: łączy w jednej przestrzeni, w różnych układach i proporcjach figury ludzkie i zwierzęce (przy czym w zwierzętach można czasem rozpoznać ludzi), miesza architekturę, zieleń, kwiaty, ptaki, drogi i mosty, ciała niebieskie, burzę, wiatr. Są tu ukryte wewnątrz jej własne historie miłosne, ocalenie z ciężkiej choroby, ojciec – i śmierć ojca, a także myśl o śmierci własnej. [...] Przy całej jego bujności zmysłowej, intensywności barw, bogactwie motywów przedstawieniowych, malarstwo Marii Anto mówi przede wszystkim o świecie własnych przeżyć – wspomnień, urzeczeń i lęków, dramatów, gwałtownego dziania się i powolnego przemijania. Innymi słowy – artystka od paru już dziesięcioleci maluje obrazy uczuć. Robiła to w czasach, gdy wyrażanie uczuć było w plastyce XX wieku czymś zakazanym i skandalicznym – i robi to dzisiaj, gdy po chłodzie abstrakcji i zawiłościach konceptualizmu moda przyniosła do galerii chór skowytów, nieumiarkowanego obnażania cierpień wewnętrznych i fizycznego bólu. [...] Obrazy te pełne są gwałtownych uniesień, lecz i delikatności, która zabrania o wielu rzeczach mówić inaczej niż poprzez aluzje – by chronić to, co pojawia się między ludźmi, łączy ich bezpośrednio mimo wszelkich powikłań losu. (Andrzej Osęka, Przejechać pod tęczą, w: „Gazeta Wyborcza“ nr 89, 16 IV 1998, s. 12 [recenzja wystawy Maria Anto – Obrazy, Galeria DAP, Warszawa 1998])

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

 

Maria Anto (wł. Czarnecka-Antoszkiewicz, ur. w Warszawie 15 XII 1936) studiowała na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie pod kierunkiem Stefana Płużańskiego i Michała Byliny. Dyplom uzyskała w 1960. W 1963 wzięła udział w Biennale Sztuki w Sao Paulo. Regularnie wystawiała w kraju. Szybko wykształciła własny styl malowania, poetykę i nastrój, które odróżniają jej malarstwo od współczesnych. Wiotkie, zwiewne postaci z jej obrazów, bliskie twórczości prymitywów, znajdują się w nierealnych pejzażach i wnętrzach, dalekich od reguł perspektywy, bliskich natomiast logice marzeń sennych. Bajkowa, oniryczna aura malowanych przez nią scen jest też podkreślona przez ciemną kolorystykę, rozjaśnianą niekiedy gwałtownymi smugami światła. W okresie stanu wojennego Maria Anto uczestniczyła w niezależnym życiu artystycznym. Eksponowała swe prace na wystawach kościelnych i prywatnych (m.in. na cyklicznych „Spotkaniach ze sztuką“ w parafii Miłosierdzia Bożego na Żytniej w Warszawie). Potem powróciła do swojej typowej poetyki, nieco pokrewnej malarstwu naiwnemu.