Jan Matejko, PORTRET MĘSKI

18,6 x 12,8cm - ołówek, papier ołówek, papier naklejony na tekturę

18,6 x 12,8 cm (w świetle passe-partout)

sygn p.d.: J.M. [monogram wiązany]

Proweniencja:

 
– Kolekcja Beaty i Wincentego Kirchmayerów – córki artysty i jej męża.


– Kolekcja Adama Kirchmayera (1864-1935) – brata Wincentego Kirchmayera.

– Kolekcji spadkobierców Adama Kirchmayera.

 

Kirchmayerowie byli znaną i wpływową krakowską rodziną kupiecko-bankierską. Córka Jana Matejki w 1892 roku poślubiła Wincentego Józefa Mariana Kirchmayera (1866-1908), z którym miała trójkę dzieci. Beata Kirchmayerowa była nowoczesną i przedsiębiorczą kobietą, wraz ze szwagrem – Adamem Kirchmayerem w 1894 roku wykupili udziały w „Fabryce pieców kaflowych w Dębnikach pod Krakowem Józefa Niedźwieckiego i Spółki“. W 1898 roku, po śmierci Józefa Niedźwieckiego, stali się jedynymi jej właścicielami. Fabryka znana była nie tylko z wytwarzania pieców kaflowych.

Beata Matejkówna wraz z Adamem Kirchmayerem współpracowali ze znakomitymi rzeźbiarzami, m.in. Konstantym Laszczką, Tadeuszem Błotnickim, czy Janem Szczepkowskim. Produkty firmy były nagradzane na licznych wystawach, mimo to produkcji majoliki zaprzestano około 1910 roku, a w 1919 zamknięto fabrykę.

Jan Matejko (Kraków 1838 - Kraków 1893) - najwybitniejszy polski malarz historyczny; studia malarskie rozpoczął pod kierunkiem W. Łuszczkiewicza i W. K. Stattlera w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (lata 1852-1858). Następnie uczył się w Akademii monachijskiej u H. Anschütza (1859) i przez dwa miesiące w Akademii wiedeńskiej u C. Rubena (1860). Po studiach mieszkał i pracował w Krakowie. W 1873 objął stanowisko dyrektora tamtejszej Szkoły Sztuk Pięknych, pełniąc tę funkcję aż do śmierci. Dużo podróżował - wielokrotnie wyjeżdżał do Paryża (w latach 1865-1880), Wiednia (1866-1888), w 1872 był w Konstantynopolu, a rok później w Pradze i Budapeszcie, odwiedzał również Włochy (1878-1879 i 1883). Był członkiem licznych akademii i towarzystw artystycznych m.in. Académie des Beaux-Arts (1873) i Instytutu Francuskiego (1874) w Paryżu, berlińskiej Akademii Sztuki (1874), Akademii Rafaelowskiej w Urbino (1878) i Künstlersgenossenschaft w Wiedniu (1888). W 1864 został członkiem Towarzystwa Naukowego w Krakowie, w 1887 otrzymał doktorat filozofii honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był twórcą wielkich i znanych płócien, m.in. Kazania Skargi, Rejtana, Unii Lubelskiej, Batorego pod Pskowem, Bitwy pod Grunwaldem, Hołdu Pruskiego czy Kościuszki pod Racławicami. Malował także portrety i - rzadziej - sceny religijne czy rodzajowe. Ważną rolę w jego twórczości odgrywał rysunek - artysta opracował, m.in. album Ubiory w Polsce od 1200 do 1795 oraz rysunkowy cykl Poczet królów i książąt polskich. W latach 1889-1891, wraz z zespołem uczniów, pracował nad polichromią kościoła Mariackiego w Krakowie. W rodzinnym domu malarza, przy ulicy Floriańskiej w Krakowie od 1898 mieści się poświęcone mu muzeum - Dom Matejki (Oddział MNK).